Τα Χριστούγεννα και το πεπτικό μας σύστημα

Κατά τη διάρκεια των χριστουγεννιάτικων γιορτών, εκτός από την ευκαιρία για ξεκούραση και για να περάσουμε χρόνο με τα αγαπημένα μας πρόσωπα, πολλοί από μας υπερβάλουμε στην κατανάλωση φαγητού και ποτού.

Εκτός από την ετυμηγορία της ζυγαριάς μετά το τέλος των γιορτών, όχι σπάνια κατά τη διάρκειά τους, κάποιο σύμβαμα ή μια σειρά συμπτωμάτων που σχετίζονται με το πεπτικό μας σύμπτωμα μας «χαλάει» τις γιορτές και μας προκαλεί ανησυχία και άγχος.

Πληθώρα καταστάσεων μπορεί να προκληθούν ή να έρθουν στην επιφάνεια μετά από υπερκατανάλωση φαγητού και ποτού. Ας δούμε τις πιο συχνές.

Πέτρες στη χολή : Η χολολιθίαση (πέτρες στη χολή) είναι μια σχετικά κοινή πάθηση που αφορά πολλούς από εμάς και απλά μπορεί να μην το ξέρουμε. Οι πέτρες στη χοληδόχο κύστη σχηματίζονται από μια ανισορροπία στα συστατικά της χολής και μπορεί να παραμείνουν σιωπηρές για αρκετά χρόνια. Όταν δώσουν συμπτώματα, αυτά συνήθως περιλαμβάνουν δυσπεπτικά ενοχλήματα, κωλικό των χοληφόρων (έντονο διακοπτόμενο πόνο στη δεξιά άνω κοιλία κάτω από τα πλευρά) ή ακόμα χειρότερα με τη μορφή κάποιας επιπλοκής, όπως η οξεία χολοκυστίτιδα (έντονο πόνο στη δεξιά άνω κοιλία που μπορεί να συνοδεύεται από πυρετό και γενική εικόνα πάσχοντος ατόμου) ή ακόμα και η οξεία παγκρεατίτιδα (γενικευμένο κοιλιακό άλγος και πιθανή σοβαρή επιδείνωση της γενικής κατάστασης που απαιτεί νοσηλεία). Πολύ συχνά, οι εκδηλώσεις αυτές συμβαίνουν μετά από κατανάλωση μεγάλων και λιπαρών γευμάτων και από κατανάλωση αλκοόλ. Η αντιμετώπιση της χολολιθίασης είναι αμιγώς χειρουργική, με λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή (αφαίρεση δηλαδή της χοληδόχου κύστεως), μιας επέμβασης με χαμηλότατα ποσοστά επιπλοκών και πολύ σύντομη νοσηλεία.

Γαστροοισοφαγική Παλινδρόμηση : Πολλοί από εμάς έχουμε αντιληφθεί το αίσθημα της «καούρας» μετά από ένα μεγάλο γεύμα ή μετά από κατανάλωση αλκοόλ, η ακόμη σε άλλες περιπτώσεις και την αναγωγή όξινου υγρού μέχρι το λαιμό. Τα συμπτώματα αυτά οφείλονται σε μια κατάσταση που λέγεται γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Αυτό αφορά στην υπερβολική παλινδρόμηση όξινου γαστρικού υγρού στον οισοφάγο και μπορεί να συνυπάρχει συχνά με μια άλλη κατάσταση, τη διαφραγματοκήλη, δηλαδή τη «μετανάστευση» του στομάχου από την κοιλιά στο θώρακα. Η αιτιολογία της νόσου είναι πολυπαραγοντική (χαλάρωση του διαφράγματος, παχυσαρκία κλπ). Τα συνήθη συμπτώματα αφορούν το αίσθημα οπισθοστερνικού καύσου (καούρα), την αναγωγή όξινου υγρού (ξινίλα) και σε πιο προχωρημένες καταστάσεις βράχνιασμα της φωνής, βλάβες στα δόντια ή ακόμη και επεισόδια πνευμονικών λοιμώξεων από εισροφήσεις. Η επικινδυνότητα της χρονιότητας της νόσου εγκειται στο ότι ο χρόνιος ερεθισμός του οισοφάγου μπορει να οδηγήσει σε προκαρκινικές καταστάσεις (δυσπλασία Barrett). Τα συμπτώματα συχνά επιδεινώνονται μετά από λήψη μεγάλων και λιπαρών γευμάτων καθώς και αλκοόλ. Στα συντηρητικά μέτρα αντιμετώπισης περιλαμβάνεται η αποφυγή μεγάλων γευμάτων, η αποφυγή κατανάλωσης νερού και υγρών με το φαγητό, η αποφυγή του αλκοόλ και η αποφυγή μιας αγαπημένης συνήθειας πολλών από εμάς, δηλαδή τον ύπνο μέσα σε μισή ώρα από το τέλος του γεύματος. Φαρμακευτικά χορηγούνται γαστροπροστατευτικά φάρμακα (αναστολείς της αντλίας πρωτονίων – PPIs). Η οριστικότερη λύση δίνεται χειρουργικά, με τη διενέργεια αντιπαλινδρομικής επέμβασης (λαπαροσκοπική θολοπτύχωση Nissen), μιας παρέμβασης με ελάχιστες επιπλοκές και συνήθη νοσηλεία μίας ημέρας.

Αιμορροϊδοπάθεια : Οι αιμορροϊδες αποτελούν φυσιολογική ανατομική δομή του ορθοπρωκτικού σωλήνα αποτελόυμενες κυρίως από φλέβες. Ορισμένες καταστάσεις που προκαλούν αύξηση της πίεσης στην κοιλία, όπως η δυσκοιλιότητα και η εγκυμοσύνη, προκαλούν στάση του αίματος στις αιμορροϊδες , διάτασή τους και βαθμιαία απώλεια της στήριξής τους, με αποτέλεσμα τη διόγκωση και την πρόπτωσή τους, που προκαλεί συμπτώματα και ενοχλήσεις στον ασθενή. Άλλοι παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση αιμορροϊδοπάθειας είναι η διατροφή, το αλκοόλ, τα μπαχαρικά, η κληρονομική προδιάθεση και η παρατεταμένη ορθοστασία. Ανάλογα με την εντόπισή τους διακρίνονται σε εσωτερικές, όταν εντοπίζονται μέσα από τον πρωκτό και σε εξωτερικές, οι οποίες καλύπτονται από δέρμα. Η συνήθης συμπτωματολογία αφορά την ανίχνευση συνήθως ζωηρού αίματος στο χαρτί ή τη λεκάνη της τουαλέτας, ο πόνος (όχι πάντα), το αίσθημα πληρότητας του πρωκτού, ο κνησμός (φαγούρα) και η πρόπτωσή τους (η έξοδός τους δηλαδή από τον πρωκτό) που συχνά ανατάσσεται από τον ίδιο τον ασθενή. Είναι πολύ σημαντικό να αποκλειστούν άλλες καταστάσεις που μπορεί να προκαλούν αιμορραγία από τον πρωκτό (πολύποδες, καρκίνος του εντέρου). Συχνά η συμπτωματολογία επιδεινώνεται μετά από λήψη αλκοόλ (συχνά κόκκινο κρασί) και μπαχαρικών, καθώς και μετά από έντονη δυσκοιλιότητα ή διάρροιες. Τα συντηρητικά μέσα συνήθως αποτυγχάνουν (κρύο νερό, ηπακτικά, αποιδηματικά φάρμακα, αλοιφές) και η ουσιαστική θεραπεία είναι αμιγώς χειρουργική. Τα τελευταία χρόνια η ανάπτυξη νέων τεχνικών (υπέρηχοι, laser) έχει κάνει τη θεραπεία τους ανώδυνη και περισσότερο «φιλική» για τον ασθενή.

Σε κάθε περίπτωση, είτε κατά τη διάρκεια των εορτών, είτε όχι, η εμφάνιση οποιασδήποτε συμπτωματολογίας από τα παραπάνω, οφείλει να μας κάνει να απευθυνθούμε στο γιατρό μας, παρά τη συνήθη πρακτική μας, «να κάνουμε γιορτές», «που να τρέχω Χριστουγεννιάτικα», «από το νέο έτος» κλπ.

Η αποφυγή υπερβολών στην κατανάλωση φαγητού και ποτού μπορεί πραγματικά να μας κάνει να απολαύσουμε απροβλημάτιστα την ξεκούραση, τη θαλπωρή και τη διασκέδαση των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς με τα αγαπημένα μας πρόσωπα.

Καλές γιορτές, με υγεία και χαρά σε όλους μας!

Copyright Χρήστος Χαρίσης, Γενικός Χειρουργός

Για να κλείσετε το δικό σας ραντεβού μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον χειρουργό Χρήστο Χαρίση στη Θεσσαλονίκη στο 2316009932 ή με email στο charisissurg@gmail.com