ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΟΙΣΟΦΑΓΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΦΡΑΓΜΑΤΟΣ

Ο οισοφάγος αποτελεί το πρώτο τμήμα του πεπτικού συστήματος που συμμετέχει αμιγώς στη διέλευση της τροφής (η στοματική κοιλότητα και ο φάρυγγας συμμετέχουν και στο αναπνευστικό σύστημα). Αποτελεί ένα μυώδη σωλήνα μήκους 25-30 εκ. που εκτείνεται από το φάρυγγα μέχρι το στόμαχο και διέρχεται από τρείς ανατομικές περιοχές, του τραχήλου, του θώρακα και της κοιλίας. Κατά τη διαδρομή του έρχεται σε σχέση με σημαντικές ανατομικές δομές, μεγάλα αγγεία και νευρικά στελέχη. Ο οισοφάγος δεν αποτελεί απλώς ένα σωλήνα παθητικής διέλευσης των τροφών προς το στομάχι, αλλά είναι λειτουργικός, προωθώντας τις τροφές ενεργητικά και συντονίζοντας τη σωστή λειτουργία της κατάποσης, μέσω των περισταλτικών κυμάτων και των σφιγκτήρων του αντίστοιχα. Η χειρουργική του οισοφάγου περιλαμβάνει την αντιμετώπιση τόσο των καλοήθων (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, διαφραγματοκήλη, αχαλασία, εκκολπώματα), όσο και των κακοήθων παθήσεών του (καρκίνος οισοφάγου, καρκίνος γαστροοισοφαγικής συμβολής). Τα τελευταία χρόνια, η καθιέρωση των ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών στη χειρουργική (λαπαροσκοπική/ρομποτική χειρουργική) έχει καταστήσει τη θεραπεία των παθήσεων του οισοφάγου πολύ αποτελεσματική και ανώδυνη για τους ασθενείς.

Η ανατομικές σχέσεις του οισοφάγου με την αορτή και την τραχεία


  • Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ)
  • Διαφραγματοκήλη
  • Αχαλασία οισοφάγου
  • Καρκίνος Οισοφάγου
Γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ)

Η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση είναι η παλινδρόμηση του όξινου (ή και αλκαλικού) περιεχομένου του στομάχου στον οισοφάγο και η παραμονή του για διάστημα πέραν του φυσιολογικού. Είναι αποτέλεσμα αποτυχίας των αντιπαλινδρομικών μηχανισμών του στομάχου και του οισοφάγου, ποκίλλης αιτιολογίας (διαφραγματοκήλη, ανατομικοί λόγοι, διαιτητικοί παράγοντες, παχυσαρκία) με αυξανόμενη συχνότητα τις τελευταίες δεκαετίες. Υπολογίζεται ότι το 20% των ενηλίκων εμφανίζουν συμπτώματα ΓΟΠ εβδομαδιαίως, ενώ το το 7-10% ημερησίως. Μπορεί να προκαλεί συμπτώματα με ή χωρίς την ανάπτυξη οισοφαγίτιδας (φλεγμονής του οισοφάγου). Τα κυριότερα συμπτώματα περιλαμβάνουν :

  • Οπιθοστερνικό καύσο
  • Όξινες ερυγές
  • Αναγωγή τροφών
  • Δυσφαγία
  • Βήχα
  • Βράγχος φωνής
  • Επεισόδια πνευμονικών λοιμώξεων από εισρόφηση
  • Οδοντικές αλλοιώσεις (τερηδόνα).

Η διάγνωση της ΓΟΠ γίνεται πέραν της κλινικής εικόνας και με σειρά εξετάσεων όπως η γαστροοισοφαγοσκόπηση, η pHμετρία οισοφάγου, η οισοφαγογραφία, η μαννομετρία οισοφάγου κλπ. Οι εξετάσεις αυτές, ιδίως δε  η γαστροοισοφαγοσκόπηση,  γίνονται και για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων (πχ κακοηθειών) αλλά και για τη διάγνωση οισοφαγίτιδας ή οισοφάγου Barrett, που αποτελεί τη σημαντικότερη επιπλοκή της ΓΟΠ.

Ο οισοφάγος Barrett, είναι αποτέλεσμα της χρόνιας φλεγμονής του οισοφάγου (οισοφαγίτιδας) ως αποτέλεσμα της παλιδρόμησης, και εμφανίζεται στο 6-15% των ασθενών με ΓΟΠ. Αφορά τη μεταπλασία του φυσιολογικού επιθηλίου του οισοφάγου (στιβάδα κυττάρων που επαλείφουν εσωτερικά τον αυλό του) σε επιθήλιο στομάχου. Ο οισοφάγος Barrett αυξάνει κατά 40 φορές τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του οισοφάγου, με ετήσια πιθανότητα 0,5%. Ο καλύτερος τρόπος θεραπείας της κατάστασης αυτής και της αποφυγής ανάπτυξης καρκίνου του οισοφάγου είναι η χειρουργική θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.

Η θεραπεία περιλαμβάνει μεταξύ άλλων και διαιτητικές τροποποιήσεις (αποφυγή μεγάλων σε όγκο γευμάτων, αποφυγή λήψης μεγάλης ποσότητας υγρών με τα γεύματα, αποφυγή κατάκλισης μετά τα γεύματα, απώλεια βάρους). Για την χαμηλού-μετρίου βαθμού ΓΟΠ είναι φαρμακευτική, πιθανώς για μεγάλο χρονικό διάστημα, και γίνεται με τη χορήγηση φαρμάκων – αναστολέων της αντλίας πρωτονίων ( PPI’s), τα οποία καταστέλλουν την οξύτητα του στομάχου. Για πιο σοβαρη ΓΟΠ, με συχνά και έντονα συμπτώματα και όταν υπάρχει σοβαρη φλεγμονή (οισοφαγίτιδα) ή οισοφάγος Barrett, ενδεδειγμένη θεραπεία είναι η χειρουργική.

Πότε πρέπει η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση να αντιμετωπιστεί χειρουργικά;

  • Αποτυχία της φαρμακευτικής αγωγής να βελτιώσει τα συμπτώματα.
  • Άρνηση του ασθενούς να λαμβάνει καθημερινά φάρμακα για μεγάλο χρονικό διάστημα ή και εφ’ όρου ζωής.
  • Εξωοισοφαγικές εκδηλώσεις (πνευμονίες από εισρόφηση, αλλοιώσεις φωνητικών χορδών κλπ)
  • Σοβαρή φλεγμονή (οισοφαγίτιδα) με ανάπτυξη ελκών, αιμορραγιών και στενώσεων στον οισοφάγο.
  • Παρουσία οισοφάγου Barrett, η ύπαρξη του οποίου αυξάνει κατακόρυφα την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του οισοφάγου, ενός ιδιαίτερα επιθετικού νεοπλάσματος.

Πώς αντιμετωπίζεται χειρουργικά η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση;

Τα τελευταία χρόνια, η καθιέρωση των ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών (λαπαροσκοπικής/ρομποτικής χειρουργικής) έχουν καταστήσει τη χειρουργική θεραπεία της ΓΟΠ μια πολύ καλά ανεκτή διαδικασία για τους ασθενείς. Υπάρχει πληθώρα τεχνικών, με επικρατέστερη την θολοπτύχωση κατά Nissen, η οποία περιλαμβάνει τη διόρθωση της διαφραγματοκήλης που συχνά συνυπάρχει και τη δημιουργία μιας βαλβίδας υψηλής πίεσης στον κατώτερο οισοφάγο που αποτρέπει την παλινδρόμηση. Η βαλβίδα αυτή δημιουργείται μέσω του «τυλίγματος» κατά 3600 του ανώτερου τμήματος του στομάχου γύρω από τον οισοφάγο. Η επέμβαση αυτή γίνεται σήμερα λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά, χωρις τομές στην κοιλία του ασθενους, αλλά μέσω 5 οπών λίγων χιλιοστών, με νοσηλεία 1-2 ημερών και τον ασθενή να επιστρέφει γρήγορα στις καθημερινές του δραστηριότητες.

Τεχνική θολοπτύχωσης κατά Nissen

Δημιουργία οπών για την είσοδο των λαπαροσκοπικών εργαλείων

Διαφραγματοκήλη

Διαφραγματοκήλη είναι η είσοδος στη θωρακική κοιλότητα ενδοκοιλιακών οργάνων, συνηθέστερα του στομάχου ή του παχέος εντέρου και του σπληνός. Η διαφραγματοκήλη αποτελεί την άλλη όψη του νομίσματος για την γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, αφού οι καταστάσεις συχνότατα συνυπάρχουν, προκαλούν την ίδια συμπτωματολογία και αντιμετωπίζονται χειρουργικά με τον ίδιο τρόπο. Η διαφραγματοκήλη δημιουργείται λόγω της «μετακίνησης» κοιλιακών οργάνων και κυρίως του στομάχου, από την υψηλής πίεσης κοιλότητα της κοιλίας στη χαμηλής πίεσης κοιλότητα του θώρακα. Ως προς την αιτιολογία της, διάφοροι παράγοντες ενοχοποιούνται, όπως η εκφύλιση των ανατομικών στοιχείων του διαφράγματος λόγω ηλικίας, η βράχυνση του οισοφάγου λόγω χρόνιας φλεγμονής από γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η παχυσαρκία και άλλες καταστάσεις που αυξάνουν την ενδοκοιλιακή πίεση (εγκυμοσύνη, έντονη σωματική άσκηση).

Η ταξινόμηση των διαφραγματοκηλών γίνεται με βάση τη σχέση του προπίπτοντος σπλάχνου στο θώρακα με τον οισοφάγο και τον αριθμό των σπλάχνων που συμμετέχουν.

Ανεξαρτήτως τύπου πάντως, η συμπτωματολογία και η αντιμετώπιση είναι σε γενικές γραμμές η ίδια, με βαρύτερη εικόνα στην τύπου IV διαφραγματοκήλη.

Τα συμπτώματα είναι αυτά της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης

  • Άλγος επιγαστρίου με επέκταση στο θώρακα που ακολουθεί τα γεύματα και επιδεινώνεται σε επίκυψη ή κατάκλιση
  • Αίσθημα οπισθοστερνικού καύσου
  • Αναγωγές υγρών ή/και τροφών
  • Δυσκαταποσία
  • Έντονες ερυγές
  • Αίσθημα παλμών και οπισθοστερνικού βάρους

Πότε πρέπει η διαφραγματοκήλη να αντιμετωπίζεται χειρουργικά;

Οι διαφραγματοκήλες που προκαλόυν συμπτώματα στον ασθενή ή τις επιπλοκές της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (οισοφαγίτιδα, οισοφάγος Barrett, πνευμονικές λοιμώξεις) πρέπει να αντιμετωπίζονται χειρουργικά.

Ποια είναι η χειρουργική θεραπεία της διαφραγματοκήλης; 

Όπως και για τη θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, η πιο καθιερωμένη τεχνική είναι η θολοπτύχωση κατά Nissenη οποία περιλαμβάνει τη διόρθωση της διαφραγματοκήλης και την δημιουργία αντιπαλινδρομικής βαλβίδας. Στις μέρες μας η επέμβαση αυτή διενεργείται λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά, με νοσηλεία που συνήθως είναι ημερήσια ή ολιγοήμερη για πολύ μεγάλες διαφραγματοκήλες.

Τεχνική θολοπτύχωσης κατά Nissen

Δημιουργία οπών για την είσοδο των λαπαροσκοπικών εργαλείων

Αχαλασία οισοφάγου

Η αχαλασία οισοφάγου είναι μια σχετικά σπάνια πάθηση που ανήκει στις κινητικές διαταραχές του οισοφάγου. Προκαλείται από την ανικανότητα του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα να χαλαρώσει αποτελεσματικά ως απάντηση στην κατάποση, και την επακόλουθη μείωση ή κατάργηση των περισταλτικών κυμάτων του οισοφάγου, τα οποία προωθούν τις τροφές προς το στόμαχο. Η αιτιολογία της δεν είναι σαφής και ενοχοποιείται η καταστροφή της νεύρωσης του κατώτερου οισοφάγου με αυτοάνοσο μηχανισμό.

Τα συμπτώματα της αχαλασίας περιλαμβάνουν:

  • Οδυνοφαγία, δηλαδή επώδυνη κάθοδο των τροφών προς το στομάχι
  • Δυσφαγία, όπου οι ασθενείς αισθάνονται ότι η τροφή δεν κατεβαίνει και «κολλάει» κάπου στον οισοφάγο
  • Αναγωγές, άνοδο δηλαδή των τροφών που δεν κατάφεραν να περάσουν στο στομάχι
  • Απώλεια βάρους, λόγω της χρονιότητας της μη επαρκούς λήψης τροφής

Η διάγνωση της αχαλασίας γινεται εκτός από την κλινική εικόνα, μέσω οισοφαγογαστροσκόπησης, της οισοφαγογραφίας και της μαννομετρίας του οισοφάγου.

Η θεραπεία της αχαλασίας μπορεί αρχικά να είναι ενδοσκοπική, είτε μέσω διαστολών του κατώτερου οισοφάγου με μπαλόνι, ή με ένεση BOTOX στον κατώτερο οισοφάγο. Οι παραπάνω τεχνικές όμως δεν είναι πάρα πολύ αποτελεσματικές, έχουν παροδικό χαρακτήρα και συνήθως κάνουν πιο δύσκολη τη χειρουργική θεραπέια της αχαλασίας αν προηγηθούν. Η χειρουργική αποκατάσταση είναι η πιο αποτελεσματική και μόνιμη μέθοδος θεραπείας της αχαλασίας. Η επέμβαση που γίνεται είναι η Mυοτομή κατά Heller, δηλαδή η διατομή των μυικών στιβάδων του κατώτερου οισοφάγου και του στομάχου, η οποία επιτρέπει  μ’ αυτό τον τρόπο την άρση του φραγμού του δυσλειτουργικού κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα. Επειδή μετά από τη μυοτομή υπάρχει πιθανότητα ανάπτυξης γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, η επέμβαση συμπληρώνεται με τη διενέργεια μερικής θολοπτύχωσης του στομάχου γύρω από τον οισοφάγο, συνηθέστερα στο πρόσθιο ήμισυ (επέμβαση HellerDor). Οι παραπάνω επεμβάσεις διενεργούνται πλέον με τις τεχνικές της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής (λαπαροσκοπική, ρομποτική), χωρίς μεγάλες τομές, με ολιγοήμερη νοσηλεία και γρήγορη επάνοδο του ασθενούς στην καθημερινή του δραστηριότητα.

(Α) Παγίδευση της τροφής στον κατώτερο οισοφαγικό σφιγκτήρα (Β) Μυοτομή κατά Heller (C) Μερική πρόσθια θολοπτύχωση κατά Dor

Επέμβαση HellerDor. Θέση ασθενούς και δημιουργία οπών για τα λαπαροσκοπικά εργαλεία

Καρκίνος Οισοφάγου

Ο καρκίνος του οισοφάγου είναι ένα επιθετικό νεόπλασμα, η θεραπεία του οποίου απαιτεί ιδιαίτερη εξοικείωση και εξειδίκευση από πλευράς του χειρουργού. Το συγκεκριμένο όργανο βρίσκεται σε τρείς ανατομικούς χώρους (κοιλία, θώρακα, τράχηλο) και η χειρουργική αντιμετώπιση των κακοηθειών του απαιτεί ιδιαίτερη ογκολογική προσέγγιση αλλά και εγχειρητική τεχνική, καθώς πέραν της επιθετικότητας της νόσου, η ίδια η χειρουργική επέμβαση είναι από τις πολυπλοκότερες και βαρύτερες. Απάντηση στο τελευταίο έχουν δώσει τα τελευταία χρόνια οι τεχνικές της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής (λαπαροσκοπική και ρομποτική χειρουργική), οι οποίες καθιστούν τη χειρουργική θεραπεία του οισοφαγικού καρκίνου πολύ καλά ανεκτή από τον ασθενή, μειώνοντας σημαντικά τις επιπλοκές και τη διάρκεια νοσηλείας των ασθενών. Παρότι η χειρουργική θεραπεία αποτελεί τη μόνη δυνατότητα για ίαση και μακροχρόνια επιβίωση, καίριας σημασίας είναι η συμπληρωματική θεραπεία (χημειο- και ακτινοθεραπεία) μετεγχειρητικά και σε ορισμένες περιπτώσεις και προεγχειρητικά.

Ποια τα είδη καρκίνου του οισοφάγου;

Ο καρκίνος του οισοφάγου ταξινομείται σε δύο βασικές κατηγορίες. Το αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου,  το οποίο εντοπίζεται κυρίως στον κατώτερο οισοφάγο, κοντά στο στομάχι και σχετίζεται άμεσα με την ανάπτυξη οισοφάγου Barrett και τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και το καρκίνωμα οισοφάγου από πλακώδες επιθήλιο, το οποίο εντοπίζεται συνήθως στη μεσότητα του οισοφάγου και σχετίζεται με το κάπνισμα και την κατανάλωση αλκοόλ. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μεγάλη αύξηση της συχνότητας του αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου, πιθανότατα λόγω αύξησης της επίπτωσης της γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου (διαιτητικοί παράγοντες, παχυσαρκία). Ο καρκίνος της γαστροοισοφαγικής συμβολής αφορά τα νεοπλάσματα που εντοπίζονται στην περιοχή 5 εκατοστά πάνω και κάτω από το σημείο της συμβολής του οισοφάγου με το στομάχι και είναι κατά κανόνα αδενοκαρκινώματα. Αυτά που βρίσκονται στον οισοφάγο αλλά και στα πρώτα δύο εκατοστά του στομάχου αντιμετωπίζονται ως καρκινώματα του οισοφάγου, ενώ αυτά που βρίσκονται σε απόσταση μεγαλύτερη των 2 εκατοστών από τη συμβολή, ως καρκινώματα στομάχου.

Ποια τα συμπτώματα του οισοφαγικού καρκίνου;

Οι περισσότεροι ασθενείς με καρκίνο του οισοφάγου παρουσιάζουν συμπτώματα, παρότι σε ένα ποσοστό 15-25% διαγιγνώσκεται ως τυχαίο εύρημα. Τα κυριότερα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Δυσφαγία
  • Απώλεια βάρους
  • Επιδείνωση γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης
  • Βήχας
  • Θωρακικό άλγος
  • Ανορεξία

Πως γίνεται η διάγνωση του οισοφαγικού καρκίνου;

Η κλινική υποψία εγείρεται σε ασθενείς με συμπτώματα και σε ασθενείς με γνωστό οισοφάγο Barrett. Η βασικότερη εξέταση για τη διάγνωση είναι η οισοφαγογαστροσκόπηση, η οποία συνοδεύεται όταν χρειάζεται και από λήψη βιοψιών. Από ‘κει και πέρα, επί ύπαρξης νόσου, γίνεται σταδιοποίηση (εκτίμηση της έκτασης της νόσου) με αξονική τομογραφία κοιλίας και θώρακα και πιθανώς και τραχήλου. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθούν και πιο ειδικές εξετάσεις, όπως η ενδοσκοπική υπερηχογραφία (EUS).

Υπάρχει πρόληψη για τον καρκίνο του οισοφάγου;

Το κάπνισμα και η χρήση αλκοόλ σχετίζονται με την ανάπτυξη πλακώδους καρκινώματος του οισοφάγου, συνεπώς η αποφυγή τους ελαττώνει τις πιθανότητες ανάπτυξης της συγκεκριμένου τύπου κακοήθειας. Κυρίως όμως, η θεραπεία του οισοφάγου Barrett, που είναι αποτέλεσμα της χρόνιας γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, είναι ο κύριος τρόπος πρόληψης της ανάπτυξης αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου, που τα τελευταία χρόνια αποτελεί το συχνότερο τύπο κακοήθειας του συγκεκριμένου οργάνου. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος θεραπείας του οισοφάγου Barrett είναι η χειρουργική θεραπεία της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Όλοι οι ασθενείς με συμπτωματολογία από τον οισοφάγο θα πρέπει να υποβάλλονται σε ενδοσκόπηση για τη δυνατόν πρώιμη διάγνωση κακοηθειών, ή καταστάσεων που μπορούν να εξελιχθούν σε κακοήθεια.

Ποια είναι η θεραπεία του οισοφαγικού καρκίνου;

Σε πολύ πρώιμα στάδια ο οισοφαγικός καρκίνος μπορεί να αντιμετωπιστεί με ενδοσκοπική αφαίρεση. Συνήθως όμως απαιτείται χειρουργική εκτομή. Η χειρουργική θεραπεία αποτελεί τη μόνη πιθανότητα ίασης, με τη συμπληρωματική άκτινο- και χημειοθεραπεία να προσφέρει πολύτιμη βοήθεια, σε κάποιες δε περιπτώσεις είναι σκόπιμο να εφαρμοστεί και προεγχειρητικά. Για πολύ προχωρημένες καταστάσεις, τοποθετείται ενδοσκοπικά μεταλλική ενδοπρόθεση (stent) για την αποφυγή απόφραξης και χορηγείται συμπληρωματικά άκτινο- και χημειοθεραπεία.

Πώς αντιμετωπίζεται χειρουργικά ο οισοφαγικός καρκίνος;

Τα καρκινώματα που αφορούν τον κατώτερο οισοφάγο αντιμετωπίζονται με εκτομή του κατώτερου οισοφάγου και του ανώτερου στομάχου, με προσπέλαση από την κοιλιά και το δεξιό ημιθωράκιο, και «τοποθέτηση» του υπόλοιπου στομάχου στο θώρακα για την αποκατάσταση της συνέχειας του πεπτικού συστήματος (επέμβαση IvorLewis). Για καρκινώματα του ανώτερου οισοφάγου απαιτείται εκτομή ολόκληρου του οργάνου (ολική οισοφαγεκτομή), με προσπέλαση από την κοιλιά, το δεξιό ημιθωράκιο και τον τράχηλο, και την αποκατάσταση του πεπτικού να γίνεται με τη «μεταφορά» του στομάχου ή του παχέος εντέρου. Τα τελευταία χρόνια, το τοπίο της χειρουργικής του οισοφάγου έχει αλλάξει, με την καθιέρωση των ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών (λαπαροσκοπικών/θωρακοσκοπικών και ρομποτικών). Οι τεχνικές αυτές ελαττώνουν σημαντικά τα ποσοστά των επιπλοκών και τη διάρκεια νοσηλείας γι’ αυτές τις βαρύτατες επεμβάσεις και τις καθιστούν εφικτές ακόμα και για ηλικιωμένους ή βεβαρυμένους ασθενείς.

Τεχνική IvorLewis οισοφαγογαστρεκτομής

Ποια τα αποτελέσματα της θεραπείας του καρκίνου του οισοφάγου;

Η πρόγνωση του οισοφαγικού καρκίνου, όπως και όλων των κακοηθειών, εξαρτάται από το στάδιο της νόσου τη στιγμή της διάγνωσης. Για νεοπλάσματα που είναι κατάλληλα για χειρουργική θεραπεία και σε συνδυασμό με χορήγηση άκτινο- και χημειοθεραπείας, η μακροχρόνια επιβίωση μπορεί να περιλαμβάνει το 40% των ασθενών, με το ποσοστό να είναι υψηλότερο για τα πιο πρώιμα στάδια της νόσου.


ΧΡΗΣΤΟΣ Θ. ΧΑΡΙΣΗΣ

Με γνώμονα την ειλικρινή σχέση γιατρού–ασθενούς, πρωταρχικός μας στόχος είναι η σωστή ενημέρωση των ασθενών για τα προβλήματα που τους απασχολούν. Παρέχουμε μια πλούσια πηγή πληροφόρησης για όλο το εύρος των χειρουργικών παθήσεων, με βάση τα σύγχρονα δεδομένα της διεθνους βιβλιογραφίας και χειρουργικής πρακτικής, την καθημερινή εμπειρία και τριβή μας με πληθώρα ασθενών, αλλά και τη διαρκή ενημέρωση και εξοικείωση με τις νεότερες τεχνικές στο πεδίο της Γενικής Χειρουργικής.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

March 2024
M T W T F S S
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

2020 Copyright christoscharisis.gr