Καρκίνος του παχέος εντέρου – τί πρέπει να γνωρίζω;

bristol-stool-chart-karkinos-paxeos-enterou-xeirourgos-thermi-charisis-thessaloniki.jpg

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι από τους πιο συχνούς καρκίνους και αποτελεί μια από τις κύριες αιτίες θανάτου από καρκίνο παγκοσμίως. Συνήθως εμφανίζεται σποραδικά σε ενήλικες άνω των 50 ετών, με τάση όμως να εμφανίζεται σε νεαρότερες ηλικίες τα τελευταία χρόνια, όπως και τάση μείωσης της θνητότητας στις ανεπτυγμένες χώρες. Συνήθως ξεκινά με τη μορφή πολύποδα, ο οποίος μετά από κάποια χρόνια υφίσταται κακοήθη εξαλλαγή και επεκτείνεται διηθώντας το τοίχωμα του εντέρου ακόμα και γειτονικά όργανα ή και αποφράσσει τον αυλό του εντέρου. Η διασπορά του γίνεται επίσης μέσω των λεμφαδένων που βρίσκονται κοντά στο έντερο (μεσοκολικοί λεμφαδένες) και αιματογενώς, δίνοντας απομακρυσμένες μεταστάσεις, συνήθως στο ήπαρ (συκώτι).

Ποιοι παράγοντες προδιαθέτουν στην ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου;

Διάφορα κληρονομικά σύνδρομα (σύνδρομο οικογενούς πολυποδίασης-FAP, κληρονομικός μη πολυποδιασικός καρκίνος του κόλου-σύνδρομο Lynch ή HNPCC) προκαλούν με μεγάλη συχνότητα καρκίνο του παχέος εντέρου και εμφάνισή του σε νεαρότερη ηλικία. Τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (ελκώδης κολίτιδα, νόσος του Crohn) επίσης ανεβάζουν κατά πολύ την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου σε σχέση με το γενικό πληθυσμό. Διάφοροι άλλοι παράγοντες, όπως το κάπνισμα, το αλκοόλ, η μεγάλη κατανάλωση κόκκινου κρέατος, η παχυσαρκία και η δίαιτα που είναι φτωχή σε άπεπτες φυτικές ίνες, επίσης εκθέτουν τον πληθυσμό σε μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου.

Ποια είναι τα συμπτώματα του καρκίνου του παχέος εντέρου;

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου μπορεί να διαδράμει για μεγάλο χρονικό διάστημα ασυμπτωματικός. Τα συμπτώματα ποικίλλουν ανάλογα με την εντόπιση. Τα καρκινώματα του δεξιού τμήματος του παχέος εντέρου προκαλούν συνήθως μη ορατή (μικροσκοπική) αιμορραγία και εκδηλώνονται ως ανεξήγητη αναιμία, αντιληπτή συχνά σε μια γενική εξέταση αίματος. Τα καρκινώματα του αριστερού τμήματος του παχέος εντέρου, όπου το εντερικό περιεχόμενο είναι πιο στερεό και ο αυλός του εντέρου στενότερος, προκαλούν συνήθως συμπτώματα απόφραξης (δυσκοιλιότητα, κολικοειδή άλγη, κοιλιακή διάταση, εναλλαγή δυσκοιλιότητας – διάρροιας) ή αιμορραγία με τη μορφή απώλειας αίματος κατά τις κενώσεις. Σε πιο προχωρημένες καταστάσεις μπορεί να υπάρχει ψηλαφητή μάζα, εικόνα ειλεού, έντονη αιμορραγία ή και διάτρηση του εντέρου. Το σχήμα και η υφή επίσης των κοπράνων μπορεί έμεσα να είναι ενδεικτικό, καθώς η δυσκοιλιότητα μπορεί να οφείλεται  (σαφώς όχι πάντα) σε απόφραξη του εντέρου από νεόπλασμα.

bristol-stool-chart-karkinos-paxeos-enterou-xeirourgos-thermi-charisis

Τι είναι οι πολύποδες;

Οι πολύποδες του παχέος εντέρου είναι προσεκβολές του βλεννογόνου (εσωτερικής στιβάδας του εντέρου) που προβάλλουν στον αυλό του. Υπολογίζεται ότι το 25% των ενηλίκων έχει έναν ή περισσότερους πολύποδες στο έντερό του, με την πλειονότητα αυτών να εμφανίζονται στο σιγμοειδές κόλον και το ορθό. Οι πολύποδες του παχέος εντέρου μπορεί να είναι νεοπλασματικοί (αδενώματα), αμαρτωματώδεις (νεανικοί), φλεγμονώδεις (ψευδοπολύποδες), υπερπλαστικοί κ.α. Μπορεί να εμφανίζονται σποραδικά, ή ως εκδήλωση κάποιου συνδρόμου (σύνδρομο οικογενούς πολυποδίασης-FAP, σύνδρομο Peutz-Jeghers κ.α).

Οι περισσότεροι πολύποδες είναι ασυμπτωματικοί και ανακαλύπτονται τυχαία κατά τη διάρκεια κολονοσκόπησης. Αν έχουν μεγάλο μέγεθος μπορεί να προκαλέσουν αιμορραγία κατά τις κενώσεις ή σπανιότερα απόφραξη του εντέρου. Η διάγνωσή τους γίνεται μέσω της κολονοσκόπησης, κατά τη διάρκεια της οποίας μπορούν να αφαιρεθούν πλήρως ή να ληφθούν βιοψίες. Άλλη μέθοδος που μπορεί να τους διαγνώσει είναι η αξονική κολονογραφία, με μικρότερη όμως ακρίβεια και χωρίς τη δυνατότητα αφαίρεσης ή βιοψίας.

 xeirourgos-charisis-thessaloniki-karkinos-paxeos-enterou

Υπάρχει κίνδυνος καρκίνου από τους πολύποδες;

 

Ανάλογα με το είδος τους. Τα αδενώματα θεωρούνται προκαρκινωματώδεις βλάβες οι οποίες θα υποστούν κακοήθη εξαλλαγή μέσα σε 5-10 χρόνια από τη δημιουργία τους. Ο κίνδυνος ύπαρξης κακοήθειας εντός ενός αδενώματος είναι συνάρτηση του μεγέθους του, με αυτά που είναι μεγαλύτερα από 2 εκ. να έχουν κίνδυνο συνύπαρξης κακοήθειας 45%. Πολύποδες που αποτελούν μέρος συνδρόμων κληρονομικής πολυποδίασης (σύνδρομο οικογενούς πολυποδίασης-FAP, σύνδρομο Peutz-Jeghers κ.α). υπαγορεύουν περισσότερο επιθετικές θεραπείες(ολική κολεκτομή), καθώς οι ασθενείς αυτοί έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου.

karkinos-paxeos-enterou-xeirourgos-thermi-charisis

Ποια είναι η πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου;

 

Όλοι οι ενήλικες άνω των 50 ετών πρέπει να υποβάλλονται σε κολονοσκόπηση, την οποία να επαναλαμβάνουν ασχέτως κλινικής υποψίας κάθε 5 χρόνιαΕνήλικες με συγγενή πρώτου βαθμού που εμφάνισε καρκίνο του παχέος εντέρου πριν τα 60, είναι προτιμότερο να ξεκινούν τη διαδικασία μετά την ηλικία των 40 ή 10 χρόνια πριν από την ηλικία εμφάνισης καρκίνου του συγγενούςΑσθενείς με κληρονομικά σύνδρομα πολυποδίασης πρέπει να ξεκινούν τη διενέργεια κολονοσκόπησης από την πρώιμη εφηβική ηλικία κάθε 1-2 χρόνια, ενώ ασθενείς με κληρονομικό μη πολυποδιασικό καρκίνο (HNPCC ή παλαιότερα σύνδρομο Lynch), την ίδια διαδικασία από την ηλικία των 20-25 ετώνΑσθενείς με φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (νόσο Crohn, ελκώδη κολίτιδα) πρέπει να υποβάλλονται σε κολονοσκόπηση κάθε 1-2 χρόνια, 5 με 10 χρόνια μετά την εμφάνιση της νόσου.

 

Ποια η θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου;

xeirourgos-thessaloniki-charisis-karkinos-paxeos-enterou

Η χειρουργική θεραπεία αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της αντιμετώπισης του καρκίνου του παχέος εντέρου και είναι η μόνη που μπορεί να προσφέρει ίαση από τη νόσο. Για τα πρώιμα στάδια της νόσου αποτελεί και τη μοναδική θεραπεία. Για πιο προχωρημένα στάδια με συμμετοχή των λεμφαδένων του εντέρου απαιτείται συμπληρωματική χημειοθεραπείαΤο 20% των ασθενών παρουσιάζονται με σύγχρονες μεταστάσεις στο ήπαρ, οπότε μπορεί είτε να αφαιρεθούν στον ίδιο χρόνο με το έντερο και να ακολουθήσει χημειοθεραπεία, ή να προηγηθεί χημειοθεραπεία για περιορισμό της ηπατικής νόσου και να ακολουθήσει το χειρουργείο, ή ακόμα σε επείγουσες περιπτώσεις (απόφραξη, διάτρηση, αιμορραγία) οι ηπατικές μεταστάσεις να αντιμετωπιστούν μετά την επείγουσα επέμβαση για το έντερο κατά περίπτωση (χημειοθεραπεία, αφαίρεση, κατάλυση με ραδιοσυχνότητες).

 

Ποια είναι η χειρουργική θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου;

 

Η χειρουργική θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου συνίσταται στην αφαίρεση του τμήματος του εντέρου που φέρει τον όγκο μαζί με όλους τους λεμφαδένες του τμήματος αυτού. Ο ριζικός λεμφαδενικός καθαρισμός είναι καίριας σημασίας για τη μακροχρόνια επιβίωση, την ελάττωση των υποτροπών και τη μη εμφάνιση μεταστάσεων. Ανάλογα με το τμήμα του εντέρου που πάσχει διενεργείται η αντίστοιχη επέμβαση (δεξιά/αριστερή ημικολεκτομή, σιγμοειδεκτομή κλπ). Τα τελευταία χρόνια έχει καθιερωθει η εφαρμογή των ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών (λαπαροσκοπική – ρομποτική χειρουργική) στη θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου. Οι τεχνικές αυτές έχουν εξαιρετικό ογκολογικό αποτέλεσμα και όλα τα πλεονεκτήματα της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικήςχαμηλά ποσοστά επιπλοκώνμειωμένο πόνο και νοσηλεία και γρήγορη επάνοδο στη φυσιολογική δραστηριότητα. Σε πολύ κόσμο υπάρχει η πεποίθηση ότι μετά από χειρουργείο για καρκίνο του παχέος εντέρου ο ασθενής έχει «σακουλάκι», δηλαδή κολοστομία, το οποίο αποτελεί μύθο. Στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων μετά την αφαίρεση του πάσχοντος τμήματος του εντέρου, το έντερο επανενώνεται (αναστόμωση). Εξαίρεση αποτελούν οι επεμβάσεις για πολύ χαμηλό καρκίνο του ορθού, ορισμένες επείγουσες περιπτώσεις με ειλεό και διάτρηση και σε περιπτώσεις επιπλοκών από την αναστόμωση.

karkinos-paxeos-enterou-xeirourgos-thermi-charisis-xeirourgeio

Είδη κολεκτομών

Μετεγχειρητική εικόνα μετά από λαπαροσκοπική κολεκτομή

 

Ποιες ιδιαιτερότητες υπάρχουν όταν ο καρκίνος εντοπίζεται στο ορθό;

 

Το ορθό αποτελεί το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου, από το σημείο που αυτό εισέρχεται στην πύελο (λεκάνη), μέχρι τον πρωκτό, έχοντας μήκος περίπου 10-15 εκατοστά. Ο καρκίνος του ορθού αποτελεί το 25% των περιπτώσεων καρκίνου του παχέος εντέρου. Η ανατομική θέση του ορθού μέσα στην πύελο (λεκάνη) αλλά και η σχέση του με το μηχανισμό των σφιγκτήρων, ιδιαίτερα όταν ο καρκίνος αφορά το χαμηλότερο τμήμα του, δημιουργούν ορισμένες ιδιαιτερότητες στη θεραπευτική στρατηγική σε σχέση με τον καρκίνο του υπολοίπου παχέος εντέρου. Καίριας σημασίας είναι η προεγχειρητική σταδιοποίηση της τοπικής επέκτασης του όγκου, με τη χρήση μαγνητικής τομογραφίας (ΜRI) ή ακόμα και ενδοσκοπικού υπερηχογραφήματος (EUS).

 

Ποια είναι η θεραπεία του καρκίνου του ορθού;

 

Σε πολύ πρώιμα στάδια και σε όγκους χαμηλά στο ορθό, υπό προϋποθέσεις μπορεί να γίνει εκτομή του όγκου διαπρωκτικά, είτε με τις κλασικές μεθόδους, είτε με τις νεότερες ενδοσκοπικές τεχνικές (TAMIS και TEM). Τις περισσότερες φορές όμως η τοπική εκτομή δεν προσφέρει ασφαλές ογκολογικό αποτέλεσμα και απαιτείται εκτομή του ορθού μαζί με ολόκληρο το λεμφολιπώδη ιστό που το περιβάλλει (μεσοορθό). Το είδος της επέμβασης εξαρτάται από τη θέση του όγκου. Όγκοι που εντοπίζονται μέχρι και λίγα εκατοστά από τον πρωκτό μπορούν να αντιμετωπιστούν με χαμηλή πρόσθια εκτομή του ορθού από την κοιλιά και αναστόμωση (ένωση) του εντέρου, χωρίς την ανάγκη δημιουργίας μόνιμης κολοστομίας. Όγκοι που εντοπίζονται πάρα πολύ χαμηλά και η αφαίρεσή τους δεν είναι δυνατό να σεβαστεί το σφιγκτηριακό μηχανισμό, απαιτούν κοιλιοπερινεϊκή εκτομή, αφαίρεση δηλαδή του ορθού και του πρωκτού και μόνιμη τελική κολοστομία. Τα τελευταία χρόνια οι τεχνικές της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής (λαπαροσκοπικές και ρομποτικές) έχουν σε μεγάλο βαθμό υποκαταστήσει την κλασική ανοιχτή προσέγγιση στη θεραπεία του καρκίνου του ορθού, προσφέροντας άριστο ογκολογικό αποτέλεσμα, λιγότερες επιπλοκές και ταχεία ανάρρωση. Όγκοι τοπικά προχωρημένοι απαιτούν προεγχειρητική άκτινο- και χημειοθεραπεία και στη συνέχεια επέμβαση.

karkinos-paxeos-enterou-xeirourgos-thermi-charisis-xeirourgeio-ektomi-orthou

Χαμηλή πρόσθια και κοιλιοπερινεϊκή εκτομή του ορθού

 

Copyright Χρήστος Χαρίσης, Γενικός Χειρουργός

Για να κλείσετε το δικό σας ραντεβού μπορείτε να επικοινωνήσετε με τον χειρουργό Χρήστο Χαρίση στη Θεσσαλονίκη στο 2316009932 ή με email στο charisissurg@gmail.com

ΧΡΗΣΤΟΣ Θ. ΧΑΡΙΣΗΣ

Με γνώμονα την ειλικρινή σχέση γιατρού–ασθενούς, πρωταρχικός μας στόχος είναι η σωστή ενημέρωση των ασθενών για τα προβλήματα που τους απασχολούν. Παρέχουμε μια πλούσια πηγή πληροφόρησης για όλο το εύρος των χειρουργικών παθήσεων, με βάση τα σύγχρονα δεδομένα της διεθνους βιβλιογραφίας και χειρουργικής πρακτικής, την καθημερινή εμπειρία και τριβή μας με πληθώρα ασθενών, αλλά και τη διαρκή ενημέρωση και εξοικείωση με τις νεότερες τεχνικές στο πεδίο της Γενικής Χειρουργικής.

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ

March 2024
M T W T F S S
 123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031

2020 Copyright christoscharisis.gr